#169 Stanisław Wyspiański - Noc Listopadowa(1), e-books, e-książki, ksiązki, , .-y
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
NR ID : b00080Tytu� : Noc listopadowaAutor : Stanis�aw Wyspia�skiSCENA IKorytarz w Szkole Podchor��ych,przez cala sceny szerz szeroki,do p� drugiego planu w g��b:Z lewej ksi�yca ziele� wpadaprzez oknu �cian� szklan�;po�rodku brama, nad t�, bram�chor�gwi czworo w p�k z�o�ono;giwery w rz�d�w dwa pod �cian�.Noc - wiecz�r - pusto; - szum od pola,z �azienkowskiego parku...Warta gdzie� st�pa - s�ycha� kroki.Na koz�ach b�bny, dwa mo�dzierzei kopczyk kul, i szpada.Podziemiu prysn� wraz o�cie�e:w tym korytarzu wstaje Dziewa,he�m z kit� na jej karku,prawic� w��cznia, tarcz jej lewa;jej pierwszy g�os i rola.Ze spi�u czerwony kask kryje jej lica,a oczy jej gor� w przy�bicy;jej szata si� �yska w odblasku ksi�yca;tarcz wielka na z�otej p�tlicy:Egida srebrzysta, przez rami� rzucona,w�ami szele�ci �ywemi.W�ami ci���ce pod�wiga ramionai spis� wbija do ziemi.I g�osem zawo�a, a� gromem uderzy,ze ku niej skrzydlatych ch�r dziewek nadbie�y,a ka�da na skrzyd�ach niesiona.PALLASDo mnie! Do mnie! Do mnie!!Zwyci�skie duchy w orli lotpowietrznym szlakiembiegajcie we wichrowym szumie;potrz�sam w�adnym znakiem!Wy wszystkie razem,m�ob�jczym sprzysi�g�o �elazem,co byt po�wi�cacie dumie;na szczytach Hymetu, OssyS�o�c �lubujecie niez�omnie!Ze szczyt�w Pelijonubiegajcie, biegajcie t�umnie,�miertelnych ��dne zgonu.Oto stawi�am grot!Hej, ku mnie, ku mnie, ku mnie!!(gromy)Ty, co zwyci�y�a� pod Maratonem.�e Ateny radosne nowin�;ty, co zwyci�y�a� pod Salamin�,�e Pers smaga� morze r�zgami,-�e w z�o�ci nurza� si� w py�;ty, co by�a� pod Termopilami;ty, co� wiod�a Aleksandra pod Tyrprzydaj�c mu Achillesowych si�;ty, kt�r� wie�� w�drownych lirpod Troj� ws�awi�a Hektorem;ty, co wiod�a� Cezar�w Romy,�e �wiat zeszli taboremwszerz i wzd�u�.Gdy gas�y gwiazdy P�nocy,ty, co� S�awie przyda�a mocy;ty, co� zwyci�a�a Teutony,gdy Wito�d, jako Ares, szalony,odbywa� k�piel krwi;co� wiod�a Bo�y-Bicz w �unachwe chwa�� przekle�stw ognist�,�e zachwia� si� krzy��r�d miasta siedmiu wzg�rz,gdy� we �wiat�o rzuci�a miot lwi!Do mnie sam! Do mnie w piorunach!(pioruny)Przyzywam was w�adnym znakiem,na Egidy z�oto, ko�� i spi�;zaklinam przez Noc wieczyst�,k�dy was si�� pchn�� mog�,na S�o�ce zaklinam pal�ce,na Zewsa k�dziory straszliwe,na moc w�ow� Gorgony,w drog�!!!Wy, kt�rym nie�miertelno�� dam,stawajcie �ywe, przytomnie!Powietrznym okr��ajcie szlakiem!Do mnie sam! Do mnie! Do mnie!I ot� lec� ku niej, lec�zwyci�stwa dziwne Panie:skrzydlate wielkim skrzyde� lotem.Wielkim kotuj� w prz�d zawrotem,nim w kole kt�ra stanie.PALLASTen, co z zawrotnych szczyt�wOlbrzym�w pchn�� w g��b Tartarui w�ada w pa�stwie chmurnym b��kit�w,sk�d gromem i b�yskiem spada,przeze mnie ka�e!Niechaj b�ysk piorunowyzapala ognie-o�tarze!Sza� by� ma Aresowy!!!!Pobierajcie z bo�ego daru:Zews nawo�uje s�ug!CH�RAres!! m�j pan i b�g!!PALLASOto Ares, zwolony z p�t�w,ulecia� z Olimpu bramjako burzai opad� nad miastem sam,a teraz przelatuje konnyi krzyczy, i podjudza, i podburza.CH�RPowalim m�e i poranim!PALLASLe�cie za nim!!!CH�RHej! skrzyd�a porozwijanenad miastem szeroko rozpr�eni,a� one uzbrojone dosi�em,dopadniem, pochwycim si��;rola si� stanie mogi��narodom; przez krew zwyci�eni!!PALLASNad ludami uderz� gromy,chmury si� zapal� po�arem,w gruzy zapadn� domy,ogie� z niebios wyleci widomy,zaci��y Gniew!CH�RKto walczy - ?PALLASPolska z Carem! - -Powo�ane s� i wys�aneKery, sine dajmony,z przekl�tych nor Tartaru -Harpije, co ssaj� krewkonaj�cych ....Znacie t� Nike Fidiaszow�,jak sanda� wi��e szybka,jak ze zwr�con� w g�r� g�ow�(tej brak, gdy� dzie�o jest fragmentem),wstrzymana w locie, gibka,sanda� chce spl�ta� rozplatany,a str�j jej, ta�m� nie wi�zany,z polotnych fa�d�w tors odkrywai pier� na ciele wp�przegi�tem.Ot� to ona si� odzywajako:NIKE NAPOLEONID�WPod Moskw�, na gniazdo Car�w,wiod�am Cezara Frank�w.W or�owej lecia�am chmurze,nad lasem sztandar�w,w g�rze! w g�rze!Szcz�cie unosi�o skrzyd�a:Rycerzy wiod�am kochank�w...PALLASOdzyszczesz rycerzy kochank�w:le�...NIKE NAPOLEONID�WNad duszami zaci���.Zwyci�zc�w ramiony unios�na b�j.PALLASLe�!NIKE NAPOLEONID�WSanda�y zwi���;bieg�am z Olimpu chy�a,na twoje zakl�cia zl�k�a;o olimpijskie d�wirzauwadzi�am; - a�em ukl�k�a -(zawi�zuje sanda�y)Kto b�dzie im wrogiem?PALLASKsi���.NIKE NAPOLEONID�WOni jego pochwyc�?!PALLASZdrad�!!NIKE NAPOLEONID�WNie!PALLASOni tam wlec� gromad�i pochwyc� Ksi���cia w p�nie.P�jdziesz za nimi!NIKE NAPOLEONID�WNie!! - -Niech walcz� twarz� w twarz,niech pier� o pier� ubrocz�,niech dzia�a na si� zatocz�,tej nocy walce wydol�,niech wyjd� w pole!Uderz� miecz o miecz!PALLASPrzeznaczeniu ty niepos�uszna;Rzecz ma si� dope�ni� ju�.NIKE NAPOLEONID�WTy wielka, a ty ma�oduszna!Niechaj podejm� or�ei id� walczy�, jak Bogi!Olimpu zesz�am progi!PALLASSpal� ci� w ogniach rumie�ca:poznajesz Gorgony w�e?!NIKE NAPOLEONID�WNie zwol� wie�ca!PALLASWi�c nie! - i bez ciebie poradz�.NIKE NAPOLEONID�WNie poradz�! - Zwyci�a ten, kto z nami:patrzaj, my ze skrzyd�ami.PALLASTrojej doby�am t� w�adz�,wstawi�am Odysa nad m�e;Ksi�cia pochwyc� je�ca,NIKE TROJA�SKADobywcom Trojej biada,nie zwyci�ysz.PALLASZwyci��!!Los�w dope�ni� musz�.Kajdany zejm� i pokrusz�!NIKE NAPOLEONID�WOrlico, nie zwyci�ysz.PALLASOrlico!Gdy rzuc� tarcz strasznolic�,dr�y tron Zeusa skrzydlaty or�ami:gdy widmem zatrwo�� dusz�,i najmocniejszy pada.NIKE SPOD TERMOPILBy�am pod Termopilami:krocie bohater�w we krwizdradzieckimi zabi�am mieczami,zdrada nie plami!!!Gdy legn� pobici zdrad�,te r�ce wawrzyn pok�ada.Zam�czy�am je w zwyci�skiej dumie;padli, przykryci chmur� strza�,w grot�w zab�jczych szumie,w jarach niedost�pnych skal.Do czynu, siostry, do czynu!Je�li podst�p przyspieszy wawrzynu -podst�pem! -NIKE SPOD SALAMINYNarodom stan� si� s�pem;by�am pod Salamin�!Kt�rych losy dope�nione, niech gin�.Je�li�e za zaborem szli,niech�e je ziemia poch�onie;je�li�e ognie ma w �onie;na cudzym�e chc� ora� zagoniei cudze plony kra�� - ?Lepiej�e trupem pa��,ni�al dopu�ci� t� w�a��! -Czego�e to pragniemy?!CH�RKrwi!NIKE SPOD SALAMINYJak si�gniem po wawrzyny - ?CH�RPrzez krew!!PALLASW krwi nie masz winy!NIKE SPOD SALAMINYKto ludy powiedzie?!CH�RGniew.NIKE SPOD SALAMINYKto we�mie wieniec r� - ?CH�RW�dz!NIKE SPOD SALAMINYKto on?PALLASChmurny, jak Noc.NIKE SPOD MARATONUCzyli b�dzie r�wien, jak m�j,kt�ren wzeszed� w gaju Maratonu,we szcz�ku krwi� p�yn�cych zbr�j,nim Helios z nie�miertelnych dr�gprzebie�a� po�ow� sk�onu.Jego imi�?PALLASWo�ane w skrach i dymie,w mg�awicy Napoleonid�w.On pierwszy i on jedyny.CH�RJakie jego imi� - ?NIKE NAPOLEONID�WCzyny!!Mnie jego daj i zw�l;po��daniem jemu krew rozpal�.Jak pozna�?PALLASChodzi w chwale;wszyscy ku niemu dr��.NIKE NAPOLEONID�WGdzie jest?!PALLASSatyrybawi� go �piewem i gr�na teatrze.NIKE NAPOLEONID�WSatyrom skrusz� liry,przy nim stan� i w oczy popatrz�,i krzykn�: w mie�cie b�j!!PALLASLe�, skrzyd�a nad nim sprz��,unie� go i skryj w Arsenale.NIKE NAPOLEONID�WJest m�j.PALLASChwytaj i wi��!NIKE SPOD CHERONEIPos�pna wesz�a i cmentarnai wiew przynosi grob�w, blada,i wie�ce niesie choinowe,i ciska - r�ce sk�ada -to wznosi je tragicznie nad g�ow�i jakby wieszczka rozpowiadagestem,wr�ca jedno st�wo: biada.Czarne welony, czarne chusty;z zaci�ni�tymi idzie usty;�e ca�a onych Bogi� gromadaprzystan�a przycich�a i bada.NIKE SPOD CHERONEIOto wie�ce wam nios� wi�zanez choin; przystan�am w ogrodziei rwa�am -NIKE SPOD SALAMINYChc� wie�c�w z r�.NIKE SPOD CHERONEIR� nie ma, r�e pomar�y;badyle kwiat�w suchewichry przegonne w puch star�y;z li�ci z�otych kobierzec na wodzie.NIKE NAPOLEONID�WChc� wawrzynu wie�c�w i d�bu.Jako� zwyci�stwo si� zi�ci - ?NIKE SPOD CHERONEID�by odarte z li�ci.Wichr przegna� zimn� zawieruch�nad ogrodem; - i li�cie opad�y;ogrody puste i g�uche,a ga��zki zmartwia�e i kruche;ni ptak�w �wiergoty letnie,ni Marsjasowe fletnie;zb��kane dzieci Eoladm� mierzw� przegni�� z pola,s�om� dziergaj� na drzewa,�e drzewo jak arfa �piewawe wichrze miotem ga��zi;a krzewy, co najdro�sze,w zimowej s�omianej uwi�zi;a krzewy, co najubo�sze,w �achmanach sczernia�ych li�ci.CH�RJako� zwyci�stwo si� zi�ci - - ?NIKE SPOD CHERONEIUprzo�ek suchy ja�minui per�y owocu, jako �zydu�e -krwawe po jarz�binach korale -NIKE SPOD MARATONUGdy zwyci�skie proporce zawarcz�,po kierz bohatery nie si�gn�.NIKE SPOD SALAMINYN�dz� zmartwia�e badyle;oto je stop� podepc� -i w pierwszym ogniu spal�.Wstan�-li to pie�niarze i �lepcelirni - czy m�e, jako spi�?!NIKE SPOD CHERONEIOnym te wie�ce wystarcz�za r�e -NIKE SPOD SALAMINYPie�niarze!?NIKE SPOD CHERONEIDrwisz!B�d� ja�nie� przez chwil�.NIKE SPOD SALAMINYJacy� ludzie?NIKE SPOD CHERONEIWzro�li w m�kach i trudzie.CH�RJacy� ludzie?!PALLASM�e si� l�gn�?NIKE SPOD CHERONEINa urwiskach ja�owiec i sosna,przygi�ta wichrem, dr�y ...NIKE SPOD MARATONUDrzewa �a�oby!NIKE SPOD CHERONEISiostry!Krzew zwarzy� wicher ostryi szron bieluchny m�y.Laur�w nie ma, a r�e pomar�y.CH�RJako� zwyci�stwo si� zi�ci - ?NIKE SPOD CHERONEINiech gin� synowie moi -kres ha�bie, wstr�tom, zawi�ci;�za ju� si� w oczach nie l��e,do lotu si� skrzyd�a rozwar�y ...CH�RGdzie d��ysz? -NIKE SPOD CHERONEIOto po �mier� d...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]