Karol Marks, Literatura - różne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
-----------------------------------------autor : Karol Marks, Fryderyk Engelstytu� : Manifest komunistycznysygnatura : b00017opracowa� : Cezary Cholewi�ski <cholewin@dollar.it.com.pl>_______)_______) Ze zbior�w Biblioteki Sieciowej)_______) <e-mail: biblioteka@poland.com>-----------------------------------------Niniejszy plik przeznaczony jest jedynie do prywatnego u�ytku.Jakiekolwiek u�ycie go do cel�w komercyjnych wymaga pisemnej zgody Poland.com SA-----------------------------------------Manifest Partii Komunistycznej [1]Widmo kr��y po Europie - widmo komunizmu. Wszystkie pot�gi starej Europy po��czy�y si� w �wi�tej nagonce przeciw temu widmu: papie� i car, Metternich i Guizot, francuscy radyka�owie i niemieccy policjanci. Gdzie jest taka parta opozycyjna, kt�ra przez swoich rz�dz�cych przeciwnik�w nie zosta�aby obwo�ana komunistyczn�, gdzie taka, kt�ra nie odwzajemni�aby si� pi�tnuj�cym zarzutem komunizmu zar�wno bardziej post�powym opozycjonistom, jak i swym reakcyjnym przeciwnikom? Z tej rzeczywisto�ci wynika dwojaki wniosek. Komunizm zosta� ju� przez wszystkie europejskie pot�gi uznany za pot�g�. Ju� najwy�szy czas, aby komuni�ci otwarcie przedstawili ca�emu �wiatu swoje pogl�dy, swoje cele, swoje d��enia i bajce o widmie komunizmu przeciwstawili w�asny manifest partii. W tym celu zebrali si� w Londynie komuni�ci najr�niejszych narodowo�ci i naszkicowali nast�puj�cy manifest, kt�ry zostanie opublikowany w j�zykach: angielskim, francuskim, niemieckim, w�oskim, flamandzkim i du�skim.I. Bur�uje i proletariusze [2]Historia ca�ego dotychczasowego spo�ecze�stwa [3] jest histori� walk klasowych.Wolni i niewolnicy, patrycjusze i plebejusze, baroni i go�ota, bur�uazja i lud, kr�tko m�wi�c, wyzyskiwacze i wyzyskiwani stali wci�� naprzeciw sobie, prowadzili nieprzerwan�, czasem skryt�, czasem otwart� walk�, walk�, kt�ra za ka�dym razem ko�czy�a si� rewolucyjnym przekszta�ceniem spo�ecze�stwa albo posp�lnym zanikiem walcz�cych klas. We wcze�niejszych epokach historycznych znajdujemy prawie wsz�dzie ca�kowity podzia� spo�ecze�stwa na r�ne stany, rozmaite zr�nicowanie pozycji spo�ecznych. W staro�ytnym Rzymie mamy patrycjuszy, ekwit�w, plebejuszy, niewolnik�w, w �redniowieczu pan�w feudalnych, wasali, rzemie�lnik�w, ch�op�w, go�ot� i do tego jeszcze w prawie ka�dej z tych klas okre�lone zr�nicowanie.Wy�aniaj�ce si� z upad�ego spo�ecze�stwa feudalnego nowoczesne spo�ecze�stwo bur�uazyjne nie znios�o przeciwie�stw klasowych. Ono tylko postawi�o nowe klasy, warunki ucisku i formy walki na miejscu starych. Nasza epoka, epoka bur�uazji, charakteryzuje si� tym, �e upro�ci�a sprzeczno�ci klasowe. Ca�e spo�ecze�stwo rozpada si� coraz bardziej na dwa wrogie obozy, na dwie wielkie otwarcie staj�ce przeciwko sobie klasy: bur�uazj� i proletariat. Ze �redniowiecznej go�oty rekrutowali si� pierwsi mieszczanie; z tych mieszczan rozwin�y si� pierwsze elementy bur�uazji.Odkrycie Ameryki, eksploracja Afryki zdobywa�y dla powstaj�cej bur�uazji nowe tereny. Rynek wschodnioindyjski i chi�ski, kolonizacja Ameryki, wymiana handlowa z koloniami, zwi�kszenie si� �rodk�w wymiany i obfito�� towar�w nada�y handlowi, �egludze, przemys�owi niespotykany rozmach, a mo�liwo�� niezwyk�ego rozwoju rewolucyjnemu elementowi w upadaj�cym spo�ecze�stwie feudalnym. Dotychczasowa gospodarka feudalna ani rzemie�lnicze zak�ady przemys�owe nie mog�y ju� zaspokoi� popytu, rosn�cego dzi�ki nowym [4] rynkom. Na ich miejscu pojawi�a si� manufaktura.Mistrzowie cechowi zostali wyparci przez przemys�owy stan �redni; podzia� pracy mi�dzy r�ne korporacje zosta� zast�piony przez podzia� pracy w oddzielnych warsztatach. Ale ca�y czas r�s� rynek, ca�y czas r�s� popyt. Tak�e manufaktura ju� nie wystarcza�a. Wtedy para i maszyny zrewolucjonizowa�y produkcj� przemys�ow�. Na miejscu manufaktury pojawi� si� nowoczesny wielki przemys�, na miejscu przemys�owego stanu �redniego pojawili si� milionerzy przemys�owi, szefowie ca�ych armii przemys�owych, nowocze�ni bur�uje. Wielki przemys� ostatecznie ukszta�towa� rynek �wiatowy, kt�ry przygotowa�o odkrycie Ameryki. Rynek �wiatowy da� handlowi, �egludze i komunikacji l�dowej mo�liwo�� nieznanego przedtem rozwoju. To wp�yn�o zwrotnie na rozw�j przemys�u, i w tej samej skali, w jakiej rozwija�y si� przemys�, handel, �egluga, koleje - rozwija�a si� bur�uazja, powi�ksza�a swoje kapita�y, spycha�a wszystkie odziedziczone po �redniowieczu klasy na drugi plan. Widzimy wi�c, �e nowoczesna bur�uazja sama jest wytworem d�ugiego ci�gu rozwojowego, szeregu przewrot�w w sposobie produkcji i wymiany. Ka�de z tych stadi�w rozwoju bur�uazji przynosi�o odpowiadaj�cy mu post�p polityczny [5].B�d�c stanem uciskanym przez pan�w feudalnych, uzbrojonym i samorz�dz�cym si� stowarzyszeniem [6] w komunie [7], tu niezale�n� republik� miejsk� [8], �wdzie trzecim stanem w monarchii ob�o�onym podatkami [9], wreszcie w epoce manufaktury przeciwwag� dla szlachty w monarchii stanowej lub absolutnej [10], opanowa�a ona g��wne podstawy wielkich monarchii, wreszcie od czasu powstania wielkiego przemys�u i rynku �wiatowego wywalczy�a sobie wy��czne panowanie polityczne w nowoczesnych demokracjach przedstawicielskich. Nowoczesna w�adza pa�stwowa jest tylko komitetem, kt�ry zarz�dza og�lnospo�ecznymi interesami ca�ej klasy bur�uazyjnej.Bur�uazja odegra�a w historii rol� w najwy�szym stopniu rewolucyjn�. Bur�uazja, gdziekolwiek zdoby�a panowanie, zniszczy�a wszystkie feudalne, patriarchalne, sielankowe stosunki.Zerwa�a ona bezlito�nie rozmaite wi�zi feudalne, kt�re trzyma�y ludzi na ich naturalnych miejscach, a nie przynios�a ze sob� �adnych nowych wi�zi mi�dzy cz�owiekiem a cz�owiekiem opr�cz go�ego handlu, opr�cz bezdusznego "p�acenia got�wk�". Utopi�a ona w lodowatej wodzie egoistycznego wyrachowania �wi�te dreszcze pobo�nego zachwycenia, rycerskiego uduchowienia, ko�tu�skiej melancholii. Rozmieni�a ona osobist� godno�� na warto�� kieszeni i na miejscu niezliczonych godnie zas�u�onych wolno�ci postawi�a pozbawion� sumienia wolno�� handlu. Innymi s�owy, postawi�a ona na miejscu wyzysku os�oni�tego iluzjami religijnymi i politycznymi wyzysk osch�y, otwarty, bezwstydny, bezpo�redni. Bur�uazja obna�y�a wszystkie do tej pory nazywane szlachetnymi i traktowane z pobo�n� boja�ni� czynno�ci duchowe. Zmieni�a ona lekarza, prawnika, ksi�dza, poet�, naukowca - w swoich p�atnych robotnik�w najemnych. Bur�uazja odebra�a stosunkom rodzinnym ich wzruszaj�co-sentymentalny welon i sprowadzi�a je do czystych stosunk�w pieni�nych. Bur�uazja odkry�a, �e brutalne uzewn�trznienie si�y, kt�re reakcja tak bardzo podziwia�a w �redniowieczu, znajduje pasuj�ce do siebie uzupe�nienie w najgnu�niejszym ukryciu si� w nied�wiedziej sk�rze.Najpierw wskaza�a, co mo�e urzeczywistni� ludzkie dzia�anie. Wykona�a ca�kiem inne cudowne dzie�a ni� egipskie piramidy, rzymskie akwedukty i gotyckie katedry, przeprowadzi�a ca�kiem inne wyprawy ni� w�dr�wki lud�w i wyprawy krzy�owe.Bur�uazja nie mo�e istnie�, nie rewolucjonizuj�c ustawicznie instrument�w produkcji, a wi�c stosunk�w produkcji, a wi�c ca�ych stosunk�w spo�ecznych.Przeciwnie, pozostawanie w stanie nie zmienionym starego sposobu produkcji by�o pierwszym warunkiem istnienia wszystkich wcze�niejszych klas przemys�owych. Epok� bur�uazyjn� cechuj� przede wszystkim: ustawiczne rewolucjonizowanie produkcji, nieprzerwane wstrz�sy wszystkich stan�w spo�ecznych, wieczna niepewno�� i ruch [11].Wszystkie uwa�ane za trwa�e okoliczno�ci z ich nast�pstwami: szlachetnymi wyobra�eniami i pogl�dami zosta�y zniesione, wszystkie nowo utworzone zestarza�y si�, zanim mog�y skostnie�.Wszystko co istniej�ce i sta�e - znik�o jak kamfora, wszystko co �wi�te - zosta�o sekularyzowane, i wreszcie ludzie zostali zmuszeni do trze�wego spojrzenia na swoj� sytuacj� �yciow�, swoje wzajemne stosunki. Potrzeba ci�g�ego rozszerzania zbytu swoich produkt�w gna bur�uazj� po ca�ej kuli ziemskiej. Wsz�dzie musi ona si� pojawi�, wsz�dzie ustanawia� i budowa� powi�zania. Bur�uazja przez swoj� [12] eksploatacj� rynku �wiatowego ukszta�towa�a kosmopolitycznie produkcj� i konsumpcj� wszystkich kraj�w. Ku wielkiemu �alowi reakcjonist�w usun�a ona ziemi� spod n�g narodowemu przemys�owi. Prastare przemys�y narodowe zosta�y zniszczone i wci�� codziennie s� niszczone. Znajduj� si� one pod naciskiem nowych przemys��w, kt�rych wprowadzenie jest �ywotn� kwesti� dla wszystkich rozwini�tych narod�w; przemys��w, kt�re pracuj� nie tylko na surowcach krajowych, ale i na pochodz�cych z najodleglejszych obszar�w, i na kt�rych z kolei produkty jest zapotrzebowanie nie tylko we w�asnym kraju, ale tak samo we wszystkich cz�ciach �wiata. Na miejsce starych potrzeb, zaspokajanych wyrobami krajowymi, przychodz� nowe, kt�re dla zaspokojenia korzystaj� z produkt�w najodleglejszych kraj�w i stref klimatycznych. Na miejscu dawnej lokalnej i narodowej samowystarczalno�ci i izolacji przychodzi wielostronny handel i wielostronna wzajemna zale�no�� narod�w.I jak dzieje si� z wytw�rczo�ci� materialn�, tak samo dzieje si� i z wytw�rczo�ci� duchow�. Wytwory duchowe poszczeg�lnych narod�w staj� si� wsp�lnym dobrem.Narodowa jednostronno�� i ograniczono�� staje si� coraz mniej mo�liwa, i z wielu literatur narodowych i lokalnych tworzy si� jedna literatura �wiatowa. Bur�uazja wzrasta dzi�ki szybkiemu polepszaniu wszystkich czynnik�w produkcji, dzi�ki nie ko�cz�cemu si� u�atwianiu komunikacji mi�dzy wszystkimi, tak�e najbardziej pierwotnymi narodami ludzko�ci. Niska cena jej towar�w jest ci�k� artyleri�, za kt�rej pomoc� burzy ona do gruntu wszystkie chi�skie mury, zmusza do kapitulacji najtwardsz� ksenofobi� lud�w pierwotnych. Zmusza ona wszystkie narody, aby uzna�y bur�uazyjny spos�b produkcji za w�asny, je�li nie chc� zosta� zniszczone; zmusza je, aby wprowadzi�y u siebie tak zwan� cywilizacj�, to znaczy sta�y si� bur�uazyjnymi. Innymi s�owy, stwarza ona sobie �wiat na obr...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]