Śląskie Beranie, E-BOOKI, Nowe (h - 123)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Pan Hilary
Loto, tyro pan Hilary, do dekla mu piere
Bo kaj
ś
ten boroczek posio
ł
swoi brele.
Szuko w galotach, kabot obmacuje,
Przewraco szczewiki, psi
ń
co znajduje.
Bajzel w szranku i w byfyju
Tera leci do antryju.
"kurde" - wo
ł
a - "kurde bele!
Kto
ś
mi rombno
ł
moi brele!"
Wywraco le
ż
anka i pod ni
ą
filuje,
Borok sie wnerwio, gnatow ju
ż
nie czuje.
Sztucho w kachloku, kopie w kredynsie,
Glaca spocona, caly si
ę
trzynsie.
Piero
ń
ski brele na amyn kaj
ś
wcisny
ł
o
Za oknym ju
ż
downo blank sie sciymni
ł
o
Do zrzadla oroz zaglondo Hilary-
A
ż
mu po puklu przefurg
ł
y ciary.
Spoziyro na kichol, po
ł
epie sie puko,
Bo znejdly sie brele - te, co tak ich szuko
ł
.
Czy to ni ma ga
ń
ba? - Powiydzcie sami,
Mie
ć
brele na nosie a szuka
ć
pod ryczkami.
Lokomotywa
Julian Tuwim "Lokomotywa" w przek
ł
adzie na gwar
ę
ś
l
ą
sk
ą
Alessandro Amenta
doktorant polonistyki
Uniwersytet La Sapienza w Rzymie
Lokomotywa!
Jest na banhowie ciynszko maszyna
Rubo jak kachlok - niy limuzyna
Stoji i dycho, parsko i zipie,
A hajer jeszcze wongiel w nia sypie.
Potym wagony podopinali
I ca
ł
ym szwongym kaj
ś
pojechali.
W piyrszym siedzia
ł
y se dwa Hanysy
Jeden kud
ł
aty, a drugi
ł
ysy,
Prawie do siebie niy godali,
Bo si
ę
do kupy jeszcze niy znali.
W drugim jecha
ł
a banda goroli
Wiy
ź
li ze soba krzinka jaboli
I pe
ł
ne kofry samych presworszt
ó
f
I kabanina pro
ś
ciutko z rusztu.
Pili i
ż
arli, jeszcze
ś
piywali,
Potym bez
ł
okno wszyscy rzigali.
W czecim Cygony,
Ż
ydy, Araby
A w czwartym jecha
ł
y za
ś
same baby.
W piontym za
ś
Ruski. Ci mieli
ż
ycie!
Sasza
ł
o
ż
arty siedzio
ł
na tricie.
Gwiozda mio
ł
na czopce, stargane
ł
achy,
Krziwiy
ł
pycholem i ciepo
ł
machy.
A w sz
ó
stym za
ś
by
ł
y same armaty,
Co je wachowa
ł
jaki
ś
puklaty.
W si
ó
dmym dwa szranki, pufy, wertikol,
Smyczy maszyna mo
ż
e donik
ą
d.
Jak przejy
ż
d
ż
ali bez
Ś
l
ą
skie Piekary
Kaj wom to robiom k
ół
ka do kary,
Maszyna sztop
ł
a! Kufry
ś
lecia
ł
y
I ka
ż
dy lato
ł
jak pogupia
ł
y.
1
To jaki
ś
ciu
ć
mok i
ł
ajza!
Ciupn
ął
i
ś
limto
ł
sygnal na glajzach.
Mog i
ść
do ha
ź
la abo do lasa,
Niy pokazywa
ć
tego mamlasa!
Potym mu ale do szmot nakopali,
Maszyna ruszy
ł
a, cug jecho
ł
dali.
Bez pola, lasy, g
ó
ry, tunele,
Dar za sobom samym te duperele
A
ż
si
ę
zagrzo
ł
y te biydne glajzy,
Maszyna sztop
ł
a i koniec jazdy.
Murzinek Bambo
W Africe miyszko Bambo, Murzinek,
Blank czorny, ma
ł
y lokaty synek.
Czorno mo matka,
ł
ojca czornego,
Ujka i ciotka, dziadka i ... kozdego.
Mo piykno cha
ł
pa - by j
ą
zbudowa
ć
trza mie
ć
patyki, deski i trowa.
Bo przeca lepszyj cha
ł
py nie trzeba
Jak sie rok caly hyc leje z nieba.
Besto
ż
to sagie s
ą
Afrykony
I ma
ł
o kery je
ł
obleczony.
Besto
ż
fest du
ż
o se uszporuj
ą
Bo czopek, mantli...nic niy kupuj
ą
.
Bambo Murzinek to m
ą
dry synek....
I niy mo w szkole samych jedynek.
Bo sie m
ą
dro
ś
ci wk
ł
odo do gowy
W swyj afryko
ń
skij szkole ze trowy.
W szkole tyj niy ma
ł
awek, tablicy
I gimnastycznyj sali - by
ć
wiczy
ć
.
Tam wszyscy afryko
ń
scy szkolorze
Maj
ą
sie od nos troszyczka gorzyj,
Bo brak im heft
ó
w, taszy z ksi
ąż
kami,
Besto
ż
po piosku pisz
ą
palcami.
Lecz skuli tego ty
ż
fajnie maj
ą
,
Bo im nic do dom niy zadowaj
ą
!
Jak ju
ż
Murzinki w szkole g
łó
d maj
ą
To przerwa robi
ą
i se
ś
niodaj
ą
.
Ale niy maj
ą
tasz ze sznitami,
Ani sklepiku ze ko
ł
oczkami.
G
ł
odny Murzinek se w las zaleci,
By se na drzewie fest pomaszkeci
ć
.
Mo
ż
e se urwa
ć
figi, daktyle
Lub po banany na drzewo wyly
źć
.
A jak go suszy to zamiast Coli
Na fest sie wielko palma wgramoli,
Kaj sie napije bardzo zdrowego,
Mlyczka z
ł
orzecha kokosowego.
My tu na
Ś
l
ą
sku, czy tam daleko,
Za si
ó
dmom g
ó
r
ą
, za si
ó
dmom rzek
ą
...
Mieszkaj
ą
ludzie - ko
ż
dy w swym domu
I to niy wadzi przeca nikomu,
Ż
e jedyn jy ko
ł
ocz a inny daktyle.
Porozmy
ś
lej o tym cho
ć
by przez chwil
ę
!
Paulek i Gustlik
(na podstawie bajki Aleksandra Fredry .Pawe
ł
i Gawe
ł
.)
Paulek i Gustlik razym se miyszkali.
Swady niy mieli, ani sie niy prali,
Bo Gustlik to chop pieronym spokojny.
Niy cis sie nigdy ku swadzie, do wojny.
Dycki gazeta czyto
ł
lub gro
ł
w szkata,
B
ą
d
ź
se legn
ął
, jak to na stare lata.
W swyj izbie na wiyrchu by
ł
w niebo wziynty,
Jak mio
ł
co lubio
ł
, czyli spok
ó
j
ś
wiynty.
2
Paulek w tyj cha
ł
pie na dole mio
ł
izba
I cho
ć
do tego niy chcio
ł
sie przizna
ć
,
Waryjot z niego by
ł
fest pofyrtany.
My
ś
liwca udowo
ł
dycki nad ranym.
Tr
ą
bio
ł
w go
ń
sygna
ł
y, chyto
ł
hazoki,
Na fazany szczylo
ł
i inne ptoki.
Loto
ł
drap przy tym z izby do antryja
I na le
ż
anka skoko
ł
ze bifyja.
Biydok Gustlik ski
ż
tego wyrobiania,
Gowa mio
ł
wielgo jak na jesiy
ń
bania.
Leci po pro
ś
bie: Pauleczku kochany!
By
ćż
e tak cho
ć
ciszyj trocha nad ranym,
Bo
ż
yje sie ciyn
ż
ko i usn
ąć
niy idzie.
Czamu rojbrujesz tak bez co
ł
ki tydziy
ń
?
A Paulek na to: Ci
ś
st
ą
d gupia ma
ł
po,
Przeca se moga co chca robi
ć
z cha
ł
p
ą
!
Mo
ż
no dwa tydnie od zdarzynio tego,
W tyj cha
ł
pie dzio
ł
o sie co
ś
blank inkszego.
Paulek sie jeszcze pod pierzink
ą
grzeje
I mu sie na
ł
eb co
ś
z gipsdeki leje.
Besto
ż
klnie zmierz
ł
y i
ś
lypia
ł
otwiyro,
A tu je mokre praje co
ł
kie wyro.
Drap na g
ó
ra leci fest znerwowany,
Ż
e niy poradzi pole
ż
e
ć
nad ranym.
Klup! Zawrzyte d
ź
wiyrza. Bez dziurka kukn
ął
I praje zarozki z nerw
ó
w niy pukn
ął
.
Co ujrzo
ł
? Woda? Co to je? - sie pyto.
Czamu ty Gustlik w cha
ł
pie ryby chytosz?
Na co woda w izbie i guminioki,
Na co w
ę
dki, kibel, hoczyk, chroboki...?
A Gustlik na to: Ci
ś
st
ą
d gupia ma
ł
po,
Przeca se moga co chca robi
ć
z cha
ł
p
ą
!
Taki z bojeczki tyj mora
ł
p
ł
ynie:
Gdy
ś
wieprzkiem - inni ci jak
ś
winie!
Ś
l
ą
ski Hilary
W Zobrzu, w familoku starym,
Miyszko
ł
jedyn chop, Hilary.
Mio
ł
on pamiyn
ć
pieronowo
I jak yno ruszo
ł
gow
ą
,
To dzieje spomino
ł
stare:
- Kiedy piyrszy mio
ł
zygarek,
- Jak konie by
ł
y na grubie,
- Godo
ł
jak sie piyrze szkubie,
- Kaj utopki w stowie
ż
yj
ą
,
- Czamu
ł
o
ż
yroki pij
ą
,
- Na co by
ł
y biydaszyby,
- Kiedy rosn
ą
wielge grziby
- Kaj kr
ó
l dycki piechty
ł
azi...
...ale kaj se brele wrazi
ł
,
To Hilary zapomino,
Cho
ć
jeszcze mio
ł
je przed chwil
ą
!
Besto
ż
z niyszczyn
ś
liw
ą
min
ą
Co
ł
ko cha
ł
pa przeszukuje
I piero
ń
sko pieronuje.
Ale se niy my
ś
lcie wcale,
Ż
e w tym poszukiwa
ń
szale,
W izbie del
ó
wka pozrywo.
Tak to na
Ś
l
ą
sku niy bywo!
Wiync co zrobio
ł
nasz Hilary?
A dy
ć
obyczajym starym,
Jak to pobo
ż
no duszyczka,
Porzyko
ł
do Antoniczka,
Tego patrona
ś
wiyntego,
Od wszyskigo zgubionego.
Ś
wiynty drapko go wysucho
ł
3
I tak pado
ł
mu na ucho:
Ach Hilary! Ty Gorolu!
Dy
ć
mosz brele na kicholu!
Uwe i Wili
Uwe i Wili w jednej stali wili,
Uwe na wierchu, a Wili na dole.
Uwe spokojny nie wadzi nikomu,
a Wili wyrabio
ł
choby we stodole.
To pies, to hazok, ciepa
ł
w nim ryczkami,
Gupio
ł
i turpio
ł
durch trzasko
ł
d
ź
wierzami.
A kady szczyka
ć
nacz
ął
z gazpatron
ó
w,
To dymu pe
ł
no by
ł
o w co
ł
kim domu
Uwe sie wnerwi
ł
i
ś
loz
ł
na d
ół
do niego
I pado: "Wili, jo nie strzymia tego!"
A Wili na to: "Co komu do jemu, a jemu do komu,
Ty gi
ź
dzie piero
ń
ski, jo jest w swoim domu."
Uwe po gowie poskroba
ł
sie ino,
Poszo
ł
do siebie i co
ś
medytowa
ł
...
Rano Wili jeszcze na szezlongu chrapie,
Naraz mu co
ś
z gipsdeli na kichol kapie.
Serwa
ł
sie Wili, leci ku g
ó
rze.
Stuk! Puk! Zamknione!!!
Filuje se przez dziurka: Hen Jezu, ca
ł
o izba w wodzie,
A Uwe se siedzi z w
ę
dk
ą
na komodzie.
"Was machts du, Uwe", "Jo se fisza
ł
owie"
"Du bist Idiot, mnie kapie na gowe!"
A Uwe mu na to: "Co komu do jemu, a jemu do komu,
Ty gi
ź
dzie piero
ń
ski, jo se w swoim domu."
Kiedy
ś
na
Ś
lonsku
Kiedy
ś
na
Ś
lonsku co
ł
kimi dniami,
bjo
ł
y hanysy sie z gorolami.
Z godki sz
ł
o pozna
ć
kery je kery,
bezto sie prali jak indjanery.
Ch
ł
opy z ch
ł
opami, baby z babami,
t
ł
okli sie solo i rodzinami.
Chude szkelety, wy
ż
arte byki
furgaly kable i scyzoryki.
R
óż
ne tu bo
ł
y
ł
omoty i trzaski,
lamynty, przekly
ń
stfa, skomlynja i wrzaski.
W ko
ń
cu Pon Boczek te larmo us
ł
yszo
ł
,
powa
ż
nie sie wnerwio
ł
i wszystkich wymiyszo
ł
.
Malice do
ł
Zynka, Zbychowi do
ł
Hajdla,
wcisno
ł
gorola rodzinie
ł
od Zajdla.
Hanysa kupjo
ł
a se baba z Rzeszowa,
wdowa po jednym g
ó
rniku z Knurowa.
Jygna
ł
od Dziub
ó
w wysz
ł
a za wdowca
co Gierek w akt
ó
wce go przywi
ó
z ze Sosnowca.
Ginter kobjytka wzion se z Czeladz,
Pon Boczek pedzio
ł
:
ż
e se poradzi.
Ksiegowo Kowalsko co mieszko w bloku
dosta
ł
a Hanysa banioka z przetoku.
Zep z warszawiankom kr
ó
tko jest w zwi
ą
zku,
a juz zajy
ż
d
ż
o dzio
ł
cha po
ś
lonsku.
Bajtle za
ś
ł
od nich pr
ó
buj
ą
m
ó
wi
ć
i cho
ć
to krojcoki dajom sie lubi
ć
.
Ma
ł
e hanysy lubiom fandzoli
ć
jak chcom znerwowa
ć
ma
ł
ych goroli.
I teroz ju
ż
wszyndzie, w ko
ś
ciele i szkole,
som i hanysy, som i gorole.
Jedni chcom drugim sie przypodoba
ć
,
bo hanys chce m
ó
wi
ć
, a gorol goda
ć
.
4
[ Pobierz całość w formacie PDF ]