full(1), ebooki chomikuj
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
W wieku dwunastu lat Sybilla zupełnie nieoczekiwanie doszła do wniosku, że
dokładnie wie, jak ma wyglądać reszta jej życia.
— Chcę być taka jak ty, ciotko. Nigdy nie opuszczę klasztoru, nie wrócę na
zamek i nie wyjdę za mąż. Zostanę mniszką – zwierzała się sędziwej przeoryszy, gdy
wczesnym przedpołudniem obie spacerowały po klasztornym dziedzińcu, szczelnie
owinięte grubymi futrzanymi płaszczami, które doskonale chroniły je przed
przenikliwym chłodem.
Tegoroczna mijająca już zima była wyjątkowo ostra jak na łagodny klimat
lewantyński. Podobno najstarsi mieszkańcy Palestyny nie pamiętali tak wielkich
mrozów. Nawet zamorscy pielgrzymi z Północy narzekali na oblodzone drogi i
sypiące się z nieba śnieżyce, jakby w swoich stronach do tego nie przywykli.
Jowita spojrzała na kroczącą obok niej dziewczynkę bystrymi, błyszczącymi
źrenicami, które w jej naznaczonej upływem lat, pomarszczonej i bezbarwnej twarzy
wydawały się jedynym żywym elementem.
— Jeśli masz do tego powołanie...— zaczęła mówić, lecz nagle zamilkła.
Zatrzymała się i skostniałą z zimna dłonią, ledwie przykrytą długim rękawem
zakonnego habitu, ujęła ramię ciotecznej wnuczki.
— Lepiej już wracajmy do klasztoru. Właśnie sobie przypomniałam, że dzisiaj
będziesz miała gościa.
— Gościa? — zdziwiła się Sybilla, ale równocześnie ucieszyła. — Czy to
Nicefor, ciotko? Przyniósł dla mnie wieści z zamku?
Jowita przecząco pokręciła głową.
— Nie, to nie posłaniec twojej macochy. To ona sama ma tutaj przybyć.
Sybilla utkwiła w wiekowej zakonnicy szeroko otwarte oczy, które raptem
zmieniły odcień ze stalowego na srebrzysty, jak zwykle, gdy była wzruszona,
podekscytowana lub zaskoczona.
— Maria? To wspaniale, ciotko, stęskniłam się za nią... Ale przecież ona
niedawno urodziła dziecko. Chyba nie powinna jeszcze podróżować... Może chce
mnie stąd zabrać...
— Dowiesz się wkrótce — powiedziała przeorysza i energicznie ruszyła w
stronę klasztornej budowli.
Szła tak szybko, że pochłonięta snuciem niezliczonych domysłów Sybilla z
trudem za nią nadążała.
„Może coś się stało na zamku” — zastanawiała się, coraz bardziej podniecona i
zarazem ogarnięta niewytłumaczalną, instynktowną obawą. W miarę jak zbliżały się
do okazałego kamiennego gmachu, jej niepokój stopniowo rósł. Jakieś mgliste
przeczucie podpowiadało jej, że tego dnia zdarzy się coś niesamowitego...
* * *
Dwanaście lat wcześniej
W początkach lat sześćdziesiątych XII wieku w Jerozolimie rządził król Baldwin,
piąty z kolei frankijski monarcha, cioteczny wnuk założyciela państwa. Leżące na
zachód od stolicy nadmorskie hrabstwo Jafy, jedno z jerozolimskich lenn, znajdowało
się we władaniu królewskiego brata, Amalryka. Był to ojciec Sybilli. Gdy w 1160 roku
przyszła ona na świat, Amalryk liczył dwadzieścia dwa lata i w dniu narodzin swojej
córki czuł się najszczęśliwszym człowiekiem na ziemi, w przeciwieństwie do
małżonki, Agnieszki z Courtenay, która na widok pierworodnego dziecka stwierdziła:
— Tylko córka... Nie o to się modliłam...
A potem dodała:
— Następnym razem postaram się urodzić syna... Nie, nie postaram się, ja go
urodzę. Przysięgam!
— Ależ ja naprawdę jestem bardzo szczęśliwy, że mamy córkę — zapewniał ją
Amalryk. — Nawet nie pragnąłem mieć syna... przynajmniej niekoniecznie teraz.
Zamiast odpowiedzi obrzuciła go wzrokiem, w którym mógł dostrzec coś w
rodzaju politowania. Była od niego starsza przeszło dziesięć lat, miała za sobą
bogatą przeszłość. Kiedy przed rokiem została jego żoną, dziwiono się dlaczego
Amalryk — najbardziej wówczas pożądana partia w całym królestwie — zdecydował
się resztę życia spędzić z niemłodą wdową, swoją daleką kuzynką, powszechnie
słynącą z niepohamowanych ambicji, skłonności do intryg i nader swobodnych
obyczajów.
Agnieszka wiedziała, że nie jest zbytnio lubiana ani wśród jerozolimskich elit,
ani wśród zwykłych poddanych. Jej pozycja jako członka królewskiego rodu
wydawała się równie wątpliwa jak jej reputacja. Wszystko mogłoby się zmienić,
gdyby urodziła syna, gdyby dała potencjalnego następcę tronu krajowi zagrożonemu
widmem bezkrólewia wobec bezdzietności aktualnie panującego monarchy. A
tymczasem, zamiast oczekiwanego męskiego potomka, pojawiła się córka, która nie
odziedziczy korony, tylko w najlepszym wypadku będzie rządzić jako regentka lub u
boku męża, wybranego dla niej przez państwowych dostojników.
— Nie bardzo rozumiem, w czym widzisz tutaj powód do radości — odezwała
się po dłuższej chwili irytującej ją ciszy. — To dziecko nigdy nie spełni naszych
nadziei... Przynajmniej nie moich.
— Ale moje już spełniło, zjawiając się w moim życiu — odpowiedział ze
śmiechem, wpatrując się niemal z uwielbieniem w spoczywające na jego rękach
uśpione niemowlę, owinięte w zwoje białego płótna. — Zresztą — dorzucił nagle
poważniejąc — może nie powinniśmy aż tak liczyć na to, że właśnie nasze dziecko
kiedyś będzie królem. Baldwin jest jeszcze młody, ożenił się niedawno. Jeszcze
może doczekać się syna.
Teraz Agnieszka roześmiała się, a był to śmiech szyderczy i zabarwiony jakimś
pełnym wrogości poczuciem satysfakcji.
— Może doczekać się syna, mówisz — odparła. — Prędzej on doczeka się
trumny niż syna. Całe dnie spędza albo na polowaniach, albo na szykowaniu się do
jakichś niewiadomo komu potrzebnych wypraw, albo na negocjowaniu z tą zgrają
intrygantów, którzy podają się za jego sojuszników. A wydawałoby się, że tak
ubóstwia tę... bezwstydną schizmatyczkę. Biedna Teodora musi usychać z
tęsknoty... i bardzo możliwe, że niebawem znajdzie sobie kogoś, kto zechce jej
wypełnić długie chwile rozstania z twoim bratem...
Ale Amalryk ostatnich jej słów już nie słyszał. Znów całą jego uwagę
pochłaniała nowo narodzona istotka, właśnie rozbudzona głosem matki. Zapadło
długie milczenie. Agnieszka, zatopiona w ponurych rozmyślaniach, z rosnącą
niechęcią spoglądała na męża i na małą Sybillę — to niecierpliwie wyczekiwane
dziecko, które tak ją zawiodło już w pierwszej chwili swojego życia.
* * *
Przez następne miesiące dla hrabiego Jafy najważniejsza była jego córka, która
rozwijała się zadziwiająco szybko, nie sprawiała żadnych kłopotów i — jak
utrzymywał rozkochany w niej ojciec — z każdym dniem stawała się piękniejsza.
Kiedy w początkach roku 1161 Agnieszka oznajmiła Amalrykowi, że znów jest
brzemienna, ten zawołał:
— To wspaniale! Sybilla powinna mieć rodzeństwo. Będzie miała z kim się
bawić.
W ostatnim tygodniu maja hrabina obdarzyła męża kolejnym potomkiem.
Dziecko, urodzone o cały miesiąc za wcześnie, wydawało się tak słabe, że długo nie
było wiadomo, czy uda się utrzymać je przy życiu. Agnieszka, chociaż w ciągu
najbliższych dni nie mogła opuszczać łoża, przeżywała swój wielki triumf. Dotrzymała
przysięgi, złożonej przed kilkunastoma miesiącami — wydała na świat syna!
Nowo narodzony chłopiec miał nosić imię Baldwin, tak jak jego stryj, król
Jerozolimy. Zdecydowała o tym jego matka. Nie dlatego, żeby darzyła szczególną
sympatią swojego szwagra, raczej było dokładnie odwrotnie. Po prostu postanowiła,
że skoro Królestwem Jerozolimskim władało już trzech monarchów o tym imieniu, to
jej syn będzie czwarty. Co do tego, iż on kiedyś zostanie królem, nie miała
najmniejszych wątpliwości, przecież po to go urodziła.
Odtąd całe swoje siły, wszystkie ambicje, myśli i uczucia, do jakich tylko była
zdolna, poświęciła temu wątłemu, chorowitemu dziecku. Córkę powierzyła niańkom,
synem zajęła się osobiście z troskliwością, o jaką nikt nie podejrzewałby tej zimnej i
wyrachowanej kobiety. A kiedy zauważała, że życie jej upragnionego męskiego
potomka może być zagrożone i że nawet wysiłki medyków na niewiele się zdają —
zabierała niemowlę do zamkowej kaplicy. Tam kładła je u stóp ołtarza, sama zaś —
ona, która nigdy nikogo o nic nie prosiła — rzucała się na ziemię, uderzając głową o
kamienną podłogę i z jej ust wychodziły błagalne słowa:
— Panie Boże, Zbawicielu nasz i Obrońco! Nie pozwól umrzeć mojemu
synowi...
* * *
Sybilla miała trzy lata, gdy doszło do pierwszego przełomowego wydarzenia w
jej życiu. Któregoś dnia do Jafy przybył goniec z Jerozolimy i niebawem po całym
hrabstwie rozeszła się zaskakująca nowina: król jerozolimski niespodziewanie zmarł
w wieku zaledwie trzydziestu dwóch lat, a na sukcesora wyznaczono jego młodszego
brata — Amalryka. O ile sam następca tronu przyjął tę wiadomość z mieszanymi
uczuciami, o tyle jego małżonka niemal odchodziła od zmysłów ze szczęścia i dumy.
Ale jej radość nie trwała długo. W dzień poprzedzający wyjazd do stolicy na zamku w
Jafie znów zjawił się posłaniec. Długi czas rozmawiał o czymś z Amalrykiem, który
natychmiast po jego odejściu wezwał do siebie żonę. Przez chwilę nic nie mówił,
tylko patrzył na nią wzrokiem tak dziwnym, że w końcu spytała zaniepokojona:
— Czy coś się stało? Czego chciał ten człowiek? Kiedy wyruszamy?
— Ty nie jedziesz... tylko ja — odpowiedział zduszonym głosem, najwyraźniej z
trudem starając się opanować. — Jeśli ja mam zostać królem, musimy się rozstać...
— Jak to?! — zawołała, nie mogąc uwierzyć w to, co słyszy. — Nie mam z tobą
jechać?! Nic nie rozumiem. Przecież jestem twoją żoną.
— Musisz przestać nią być, inaczej nie zgodzą się na moją koronację —
przerwał jej, nie próbując już nawet taić zdenerwowania.
— Nie zgodzą się?! Kto się nie zgodzi?!
— Patriarcha i baronowie. Taki jest ich warunek. Jeśli nie zrezygnuję z
małżeństwa z tobą, wybiorą kogoś innego.
— Patriarcha? Baronowie? Jakim prawem oni tego od ciebie żądają?! I jak
mogą wybrać kogoś innego?! Przecież ty jesteś najbliższym krewnym Baldwina.
— Wiesz dobrze, że u nas nie więzy krwi decydują o sukcesji, tylko rada
baronów. A oni uznali że...
— Że co?
— Że moja obecna małżonka nie nadaje się na królową.
Roześmiała się szyderczo. Amalryk ukrył twarz w dłoniach. Dopiero po
dłuższym milczeniu podniósł głowę i zaczął tłumaczyć tak spokojnie, jak tylko w tej
chwili potrafił:
— Dostojnicy jerozolimscy uważają, że nasze małżeństwo powinno zostać
rozwiązane. Podobno jest to nawet uzasadnione przepisami kościelnymi... W końcu
jesteśmy spokrewnieni...
— Co ty mówisz? Jakie to pokrewieństwo? Twój dziadek był kuzynem mojego
dziadka. Gdyby wszystkie małżeństwa rozwiązywano z takiego powodu, rodzaj ludzki
musiałby wyginąć!
— Tak czy inaczej, oni właśnie tego żądają...
— Oni tego żądają... A ty zamierzasz się poddać ich woli? Nic nie uczynisz,
żeby bronić swoich praw...? I... moich? Po prostu chcesz mnie odprawić...? Jak
zwykłą nałożnicę?!
[ Pobierz całość w formacie PDF ]